ใครมาเที่ยวจันทุบรี ไม่กิน 10 เมนูนี้ ถือว่ามาไม่ถึง
อาหารพื้นบ้านจานเด็ดจันทบุรี เป็นดินแดนที่อุดมสมบูรณ์ด้วยเครื่องเทศและ สมุนไพร อีกทั้งเป็นแหล่งผลิต และค้าขายของป่ารวมทั้งเนื้อสัตว์ป่าซึ่งเป็นอาหารอันโอชะด้วย อาหารพื้นบ้านจันทบุรีโดยเฉพาะแกงเผ็ด และผัดเผ็ด จึงใช้เครื่องเทศมาก เผ็ดร้อน และหอมเครื่องเทศมากเป็นพิเศษมากกว่าแกงเผ็ด และผัดเผ็ดที่อื่น ถ้าใครได้ลองชิมแกงป่าหรือ ผัดเผ็ดป่าที่นี่จะรู้ดีว่าเผ็ดกว่า ร้อนกว่า และหอมกว่า
1.แกงหมูชะมวง เป็นอาหารที่ขึ้นชื่อของจันทบุรี โดยเป็นแกงที่มี 3 รส คือ มีรสเค็มจากน้ำปลาดี เปรี้ยวจากใบชะมวง หวานจากน้ำตาลปึก สามรสชาติที่เข้มข้น หมูสามชั้นที่หั่นเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมก้อนโต ที่เคี่ยวจนได้ที่
2.น้ำพริกระกำ ตำเหมือนน้ำพริกกะปิ แต่ใส่ระกำเปรี้ยวแทนมะนาว ขณะตำใส่กุ้งแห้งชนิดดีผสมไปด้วย ลักษณะของน้ำพริกกะปิ หรือน้ำพริกระกำของชาวจันท์จะเป็นน้ำพริกข้น ๆ ผักที่ใช้จิ้ม เช่นถั่วพู ดอกแดง ขมิ้นขาว ผักชี หัวชะเนียง ลูกหย่อง สะตอเผา ผักชะอมชุบไข่ทอด
2.น้ำพริกระกำ ตำเหมือนน้ำพริกกะปิ แต่ใส่ระกำเปรี้ยวแทนมะนาว ขณะตำใส่กุ้งแห้งชนิดดีผสมไปด้วย ลักษณะของน้ำพริกกะปิ หรือน้ำพริกระกำของชาวจันท์จะเป็นน้ำพริกข้น ๆ ผักที่ใช้จิ้ม เช่นถั่วพู ดอกแดง ขมิ้นขาว ผักชี หัวชะเนียง ลูกหย่อง สะตอเผา ผักชะอมชุบไข่ทอด
3.น้ำพริกปูไข่ ใช้ไข่ปูทะเลตำกับกระเทียม พริกขี้หนูสวนจนละเอียด เติมน้ำตาล น้ำปลา มะนาวให้รสชาติที่เข้มข้น กินกับ ผักสดชนิดต่าง ๆ เช่น แตงกวา ถั่วพู คูน มะเขือกรอบ ขมิ้นขาว ใบ เสม็ด ทั้งนี้จะแกะเนื้อปูใส่ เพื่อเพิ่มปริมาณและ ความหอมหวานก็ย่อมได
4.ก๋วยเตี๋ยวผัดปู มีผักสด คือ ถั่วงอกสด ใบกุยช่าย แตงกวาซอยหั่นตามขวาง และหัวปลีอ่อนเป็นเครื่องเคียง ช่วยเพิ่มรสชาติและคุณค่าอาหาร นอกจากจะรับประทานเป็นอาหารว่างหรือแทนอาหารมื้อใดมื้อหนึ่งแล้ว ในงานทำบุญต่าง ๆ ยังนิยมผัดก๋วยเตี๋ยวผัดปูเพื่อ เลี้ยงแขกผู้มาร่วมงานด้วย
5.ก๋วยเตี๋ยวเส้นจันท์ผัดปู ด้วยคุณสมบัติที่เหนียวนุ่ม ทำให้เส้นจันท์ มีชื่อเสียงแพร่หลาย จานเด็ดได้แก่ เส้นจันท์ผัดไทย,ก๋วยเตี๋ยวเนื้อเลียงหรือก๋วยเตี๋ยวผัดปู ก็ล้วนแต่ปรุงจากเส้นจันท์ทั้งนั้น
6.ข้าวเกรียบอ่อนน้ำจิ้ม มีลักษณะคล้ายข้าวเกรียบปากหม้อแต่ชิ้นใหญ่และหนากว่า
มีน้ำจิ้มที่ปรุงด้วยกุ้งแห้งอย่างดี กระเทียม พริกขี้หนูสวน โขลกพอละเอียด ปรุงรสด้วยน้ำตาล น้ำปลาดี
มะนาวหรือมะปี๊ด
7.ทองม้วนสด ของชาวจันทบุรี มีทั้งทองม้วนกรอบแล้วยังมีทองม้วนอ่อน วิธีทำเหมือนทองม้วนกรอบ มีทั้งรสหวานและรสเค็มส่วนผสมที่เพิ่มคือ งาคั่ว เกลือ ผักชี เวลาย่างให้ย่างแค่พอสุกก็แซะขึ้น ทองม้วนที่ได้จะอ่อนนิ่ม
8.ก๋วยเตี๋ยวเนื้อเลียงหรือหมูเลียง นิยมกินเป็นอาหารมื้อกลางวัน ใช้ก๋วยเตี๋ยวเส้นจันท์ผสมผสานกับกลิ่นหอมของเครื่องเทศ เช่น เร่วหอม บางตำรับจะใส่ สับปะรดต้มในน้ำด้วย และปรุงรสด้วย น้ำปลา น้ำตาลอ้อย น้ำส้มและพริกขี้หนูสวนบดละเอียดดองในน้ำส้ม ช่วยให้รสเปรี้ยว หวาน เผ็ดจัดจ้าน ตามแบบฉบันของคนเมืองจันท์
9.ปาท่องโก๋ คนจันท์จะกินปาท่องโก๋ จิ้มน้ำจิ้ม รสหวานออกเปรี้ยว ซึ่งปรุงรสด้วยกระเทียมโขลกผสมน้ำส้ม พริก น้ำตาลเล็กน้อยเพิ่มรสชาติปาท่องโก๋ให้อร่อยขึ้นกว่าเดิม
10.ข้าวคลุกพริกเกลือ ใช้พริกขี้หนูสวนตำกับกระเทียมพอแหลกปรุงรสด้วยเกลือหรือน้ำปลาและมะนาวใช้เป็นน้ำจิ้มอาหารซีฟู๊ต เช่น กุ้งลวก กุ้งเผา ปูนึ่ง ปลาย่าง หอยลวก เนื้อหมูหรือไก่ก็ได้ หรือนำน้ำพริกเกลือ มาคลุกข้าว เมนูเด็ดของชาวจันท์
อาหารทะเล คนท้องถิ่นจันทบุรีรู้จักนำสัตว์และพืชจากทะเลอีกหลายชนิดมาปรุงได้อย่างอร่อย เช่น เพรียงตัวยาวที่เกาะอยู่ตามขอนไม้โกงกางผุ ๆ นั้น เพียงแกะเปลือกไม้ที่หุ้มอยู่ออก ล้างน้ำให้สะอาด จิ้มน้ำพริกเกลือ ก็จะได้อาหารบำรุงกำลังชั้นยอด สาหร่ายสีเขียวใส เส้นยาวขนาดหนาเท่าเส้นหนังสติ๊กลวกจิ้มน้ำพริกกระปิหรือยำกับมะม่วง ใส่กุ้งดิบตัวเล็กสด ๆ เป็นกับแกล้มได้อย่างวิเศษ อาหารยอดนิยมจากทะเลอีกอย่างคือ แมงกระพรุน ที่นำมาแช่กับน้ำฝาดจากต้นอินทรีย์ทำให้เนื้อกระพรุนมีรสฝาดและกรอบกินกับน้ำพริกถั่ว ( คล้ายน้ำจิ้มเต้าหู้ทอด ) เป็นของกินเล่นหรือกับข้าว
